Wat vind jij: kan ook jouw wijk wel wat meer groen gebruiken in de vorm van bomen, struiken of hagen? Dan ben je van harte uitgenodigd om jouw wensen in kaart te brengen op de Buurtbomen Kansenkaart. Een kaart die voor iedereen toegankelijk is en waarop je zichtbaar kunt maken waar je vruchtbare kansen ziet voor meer groen.
Op deze en volgende pagina’s leggen we uit hoe je te werk kan gaan om plekken te vinden en de kansenkaart te vullen.
Hoe pak je de zoektocht naar kansen voor bomen in jouw wijk aan? Op deze pagina vind je de handvatten voor een (zo groot mogelijke) kans op succes. Start met je inventarisatie op plekken waar al groen aanwezig is: gras, bomen, struiken, plantsoen. De kans dat hier extra groen toegevoegd kan en mag worden is hier groter dan in een kale of lege ‘hittestress’ straat!
Wat is haalbaar?
Wat is de huidige functie van het groen? Passen daar extra bomen bij? Zal hiervoor draagvlak zijn in de buurt? En (voor de kenners) heb je bepaalde soorten in gedachten? Hoe (diep) wortelen die? Een grasveld kan een trapveldje zijn, of gebruikt worden voor bootcamp, spelletjes, de jaarlijkse BBQ of op Koningsdag enz. Wanneer er in een straat veel parkeerplaatsen zijn en slechts ‘hier en daar’ een (overgebleven?) boom heeft dat een reden. Waarschijnlijk is dit door de jaren heen zo ontstaan, al dan niet met instemming van de bewoners.
Stel je eens voor dat!
Zoek mooie voorbeelden in je wijk, of elders in de gemeente Tilburg die je toe zou willen passen op een bepaalde locatie in bijvoorbeeld ‘hittestress’ gebieden. Hoe mooi zou het zijn als dat zou lukken? Want…‘Waarom dáár wel en hier niet?’
Welke bomen en struiken ga je kiezen? De grote waaiers die in de kruiwagen zitten zijn een hulpmiddel voor het kiezen van boomsoorten. Op die waaiers staat informatie over afmetingen van een boomkruin, de hoogte, de bloeiperiode, of de soort eetbare bessen heeft enz.
Door de kleurrijke waaiers te gebruiken zie je op ware grootte hoeveel en welke soort bomen en struiken ergens passen. Dit instrumentarium is ontworpen door de kunstenaars Cathelijne Montes en Krijn Christiaansen. Zie ook deze video waarin de waaier gebruikt wordt.
Hier vind je de lijst (pdf) met alle soorten struiken en bomen die op de waaiers staan.
Boomkiezer
Een heel handige website om een boom of struik uit te kiezen die in jouw situatie past is: Boomkiezer, gemaakt door De Natuur- en Milieufederaties en Plan Boom
Alle bomen en struiken in dit overzicht zijn inheems. Dat wil zeggen dat ze van nature voorkomen in Nederland. Ze leveren voedsel voor insecten, vlinders, vogels en zoogdieren. Daarnaast geven bomen schuil- en nestgelegenheid. Met een keuze uit deze selectie help je dus de natuur een handje.
Blijvers en wijkers
Blijvers zijn langzaam groeiende soorten die heel groot en erg oud kunnen worden (eik, linde, beuk). Wijkers groeien snel(ler) en worden veel minder oud (populier, berk, els, wilg, es). Deze laatste zijn na 20-30 jaar ‘kaprijp’ en kunnen dan gerooid worden. De blijvers krijgen vervolgens de ruimte die ze nodig hebben om volledig uit te kunnen groeien. Zo creëer je ruimte en voor (drie) dubbel zoveel bomen! Er valt wat te kiezen: Small – Medium – Large bomen.
Vruchtbomen, ofwel ‘eetbaar groen’
In plaats van alleen loof- en naaldbomen in de openbare ruimte kan het op sommige locaties ook interessant zijn om vruchtbomen (bessen, fruit en noten) aan te planten. Zo ontstaat er een nieuwe dimensie in het straatbeeld: met voedsel voor mens én dier. Misschien kunnen we de eekhoorn op deze manier de stad in lokken?
Struiken en Struweel
Hiermee bedoelen we losse, houtige struiken, die — wanneer ze met verschillende soorten bij elkaar staan — ‘struweel’ vormen. Struiken kunnen zorgen voor verdichting van bomenrijen, in plantsoenen en parken. Ze kunnen – technisch gezien – prima op kabels en leidingen geplant worden. Bij werkzaamheden zijn ze relatief gemakkelijk te verwijderen en terug te plaatsen. Ze kunnen de biodiversiteit enorm versterken. Veel inheemse (maar soms ook natuurlijke uitheemse) soorten zorgen voor bloesem, fruit en noten en verrijken de biodiversiteit. Ze zijn goed voor insecten, ‘waardplanten’ voor (wilde) bijen, zweefvliegen, vogels en zoogdieren zoals egel, das en eekhoorn. Er zijn grotere en kleinere soorten. De grotere soorten kunnen wel 6-8 meter hoog worden (zoals vlier, hazelaar en lijsterbes). Zo nodig kan de groei beteugeld worden door ze om de paar jaar in de winter ‘af te zetten’ (terug te snoeien tot er een stronk overblijft). Ze schieten dan in het voorjaar weer uit!
Hagen of heggen
Hiermee bedoelen we de lage, langgerekte hagen die jaarlijks (met de heggenschaar) geknipt worden. Ze zorgen voor afscheiding tussen plantsoen en straat en voorkomen zo ongewenst parkeren op onverhard terrein en dat kinderen ‘zomaar’ de straat op rennen. Ze zorgen voor versterking van de biodiversiteit (bijv. doornstruiken als nestgelegenheid voor vogels). Ze kunnen op verschillende wijzen worden aangeplant: recht, in een bocht, in blokken, enkel of dubbel. En ook in hoogte kan worden gevarieerd. Met hoeveel meters gaan we Tilburg ‘behagen’?
Fijn dat je met ons wilt meezoeken naar meer kansen voor bomen, struiken of hagen in jouw toegewezen buurt. Hieronder in de checklist vind je tips en tricks waar je op moet letten. We beginnen met een instructie hoe en waar je kunt aangeven waar jij kansen ziet voor meer groen.
Locatie doorgeven
Op deze pagina kun je je gegevens aanmelden en krijg je toegang tot de buurtbomen kansen kaart waarop je kansrijk groen kunt aangeven. Belangrijk is dat je tijdens je zoektocht je smartphone bij je hebt. Per kans kun je nog specifieke gegevens toevoegen over de locatie, zaken die je daar opvallen, speelmogelijkheden of de sociale omgeving of betekenis van je plek.
Wil je de digitale kansenkaart bekijken dan klik je op deze link of bekijk de kaart onderaan deze pagina.